زندگینامه رئیس المبلغین علامه سید سعید اختر رضوی (ره)
هندوستان هزاران عالم و شخصیت بزرگ را در دامن خود پرورش داده است، انسان‌هایی که بر آسمان دانش و اندیشه چون خورشید و ستاره‌ها درخشیده‌اند و با اینکه اکثریت جمعیت آن را غیر مسلمانان تشکیل می‌دهند، لیکن مذهب حقه جعفری در این کشور ریشه و سابقه‌ای طولانی دارد و از گذشته دور تا کنون این سرزمین یکی از مراکز مهم مکتب اهل بیت علیهم السلام به شمار می‌آید.
ایالتی به نام «بیهار» (Bihar) در شرق سرزمین هندوستان واقع شده که اندیشمندان بزرگ و عالمان برجسته شیعه از آن برخاسته‌اند، از جمله این شخصیت‌ها می‌توان آیت الله سید راحت حسین (ره)، مترجم و مفسر قرآن آیت الله حافظ فرمان علی (ره) و علامه سید عدیل اختر (ره) را نام برد. در همین ایالت شهری به نام «سیوان» (Siwan) قرار گرفته است، که مقامی ارجمند در آستان علم و اندیشه و فرهنگ و تمدن دارد و خیل عظیمی از مسلمانان در آن زندگی می‌کنند. شهری که بیشترین سادات ساکن هندوستان، این شهر و نواحی اطراف آن را برای زیستن برگزیده‌اند. در میان نواحی مختلف این شهر نیز بعضی مناطق ویژگی‌ها و شهرت خاصی دارند؛ از جمله قریه‌‌ای به نام «گوپالپور» (Gopalpur) که به دلیل پرورش علماء و اندیشمندان جایگاه والایی دارد و شهرتش به دانش و اندیشه سراسر هندوستان را فرا گرفته است.
نسب سادات گوپالپور از طریق امامزاده موسی مبرقع به امام رضا علیه السلام می‌رسد، جد اعلی آنها از ایران به هند هجرت نمود و در آن سرزمین سکنی برگزید.
متکلم، محدث و مبلغ بزرگ شیعیان هندوستان علامه عظیم الشأن رئیس المبلغین سید سعید اختر رضوی (ره) هم یکی از ثمرات پر برکت همین سرزمین بودهاند که محیط علمی این شهر و به ویژه مقام علمی خانواده ایشان نقش مؤثری در پرورش و رشد علمی و شخصیتی ایشان داشته است.
ایشان درباره شخصیت‌های علمی گوپالپور در کتاب خورشید خاور این گونه می‌نویسند:
«از دهه آخر قرن نوزدهم این قریه همواره مثل بوستانی بوده است که علما و اساتید و دانشمندان مذهبی را به ثمر رسانده، مهم‌ترین آن شخصیت‌ها آیت الله العظمی سید راحت حسین (ره)، آیت الله سید ابوالحسن (ره)، آیت الله سید رسول احمد (ره)، و آیت الله سید علی (ره) بودهاند.»
گرچه علامه سید سعید اختر رضوی (ره) بیشتر عمر خود را در خارج از وطن به تبلیغ و ترویج مکتب تشیع گذرانده‌اند، اما به زادگاه و وطن خویش علاقه خاصی داشتند و خدمات بزرگ و ماندگاری را برای سرزمین خویش رقم زده‌اند، که از آن جمله تأسیس کتابخانه‌‌ای بزرگ، با نام ریاض المعارف را می‌توان نام برد.
شناختن و شناساندن چهره بزرگی مانند علامه رضوی (ره) که به عنوان مروّج و مبلّغی بزرگ، سرزمین‌های وسیعی را تحت تأثیر خویش قرار داده است؛ مقدمه‌‌ای لازم برای الگو قرار دادن ایشان در ابعاد مختلف شخصیت، اندیشه و زندگی‌شان است. شخصیتی که از یک قریه کوچک در هند برخاست و با سفر به سرزمین‌های مختلف و با آموختن زبان‌های آن سرزمین‌ها، مکتب اهل بیت علیهم السلام را به آنها معرفی نمود و آنها را بدان دعوت نمود و با وجود همه سختی‌ها و مرارت‌ها هیچ گاه خسته نشد و دست از این جهاد برنداشت و راه خود را تا آخر عمر ادامه داد و در نهایت، نتیجه جهاد تبلیغی ایشان این بود که در شرق آفریقا که روزگاری حتی یک نفر شیعه بومی وجود نداشت؛ هم اکنون میلیون ها نفر پیرو اهلبیت علیهم السلام وجود دارند و از میان این شیعیان نیز با تلاش و همت‌های علامه رضوی (ره) برای تأسیس حوزه‌های علوم دینی و تربیت شاگردان، طلاب و مبلغین و حتی فرستادن آنها به نجف، لبنان و قم برای تحصیل در سطوح عالی؛ اکنون علما و مبلغینی ارزشمندی پرورش یافته‌اند که راه علامه رضوی (ره) را ادامه می‌دهند و عَلَم هدایت و تبلیغ مکتب اهلبیت علیهم السلام را به دوش می‌کشند. این گونه بود که مکتب تشیع بین مردم بومی آفریقا نهادینه گشت و نهالی را که علامه رضوی (ره) کاشتند، اکنون به درختی تنومند تبدیل گشته که هیچگاه پژمرده و خشک نخواهد شد.
نسب و نیاکان علامه
همان طور که گذشت ایشان از نسل حضرت موسی مبرقع علیه السلام هستند و جد ایشان سید شجاعت علی در سال ۹۴۴ هجری قمری از ایران به هند هجرت نمودند. علامه رضوی (ره) پنجمین نسل از سلسله علمای خاندان خویش بودهاند و علاوه بر پدر بزرگوارشان سه شخصیت دیگر از اجدادشان از علما و اندیشمندان بودند.
جد مادری ایشان آیت‌الله حکیم سید زین العابدین (ره) از علما و اطبا و شعرای عصر خود بودهاند، ایشان مطالعات گسترده‌‌ای داشتند و در منزل‌شان حجم عظیمی از کتب و نشریات وجود داشت که علامه رضوی (ره) از مطالعه آنها بهره می‌جستند، به طوری که ایشان تا آخر عمر خاطرات آن را به یاد داشتند.
پدر علامه رضوی (ره)، آیت الله حکیم حاج سید ابوالحسن رضوی (ره) نیز از علما و اطبای شناخته شده عصر خود بودند. ایشان ابتدا معاون حوزه علمیه ناصریه شهر جونپور(Jaunpur) و سپس تا سال ۱۹۴۰ میلادی معاون حوزه علمیه عباسیه شهر پتنه (Patna) بودند. البته بعد از تعطیل شدن فعالیت این مدرسه، ایشان بنا به درخواست مردم هَلُّور (Hallaur) به آنجا تشریف بردند و امامت نماز جمعه و جماعت و وعظ و تبلیغ در میان مردم این شهر را بر عهده گرفتند. اقامتشان در هَلُّور شش سال به طول انجامید و سپس (به سبب فوت برادرشان) به وطن خود بازگشتند و علاوه بر فعالیت‌های فرهنگی و دینی، در مطب خود به معالجه بیماران می‌پرداختند.
ولادت
علامه رضوی (ره) در پنجمین روز ژانویه سال ۱۹۲۷ میلادی در روستای «عُشری خُرد» (Usri khurd) در ایالت بیهار در ناحیه سیوان در منزل جد مادریش دیده به جهان گشود امّا وطن اصلی علامه رضوی (ره) یعنی خانه پدری ایشان در ایالت بیهار هند در ناحیه سیوان قریه گوپالپور است.
تحصیلات
علامه رضوی (ره) تحصیلات ابتدایی را در گوپالپور گذراند؛ سپس در سن ۸ سالگی به همراه پدر بزرگوارشان به شهر پتنه رفتند، ابتدا در حوزه علمیه عباسیه آن شهر و بعد از آن در حوزه علمیه سلیمانیه مشغول به تحصیل علوم دینی شدند و در کنار آن به یاد گرفتن زبان‌های انگلیسی و فارسی و همین طور به تحصیل ریاضی همت گماشتند.
ایشان برای گذراندن تحصیلات عالی علوم دینی رهسپار ایالت «اُتارپرادیش» (Uttar pradesh) و تحصیل در جامع العلوم جوادیه شهر «بنارس» (Banaras) شدند. ایشان مدت پنج سال (۱۹۴۱ تا ۱۹۴۶ میلادی) در جامع العلوم جوادیه تحصیلات عالی علوم دینی را گذراند و این برهه از زندگی ایشان، دوره شکوفایی استعدادهای ایشان بود که در نتیجه آن توانستند مدرک «فخر الافاضل» این مرکز علمی را به دست آورد.
علامه رضوی (ره) در کنار تحصیلات حوزوی به تحصیلات آکادمیک هم پرداختند و در امتحانات دولتی فاضل ادب (عربی)، منشی (فارسی)، قابل (اردو) شرکت نمودند.
اساتید
از جمله اساتید علامه رضوی (ره) می‌توان علمای زیر را نام برد:
- پدر بزرگوارشان آیت الله سید ابوالحسن رضوی (ره)؛
- آیت الله سید ظفر الحسن رضوی (ره)؛
- حجت الاسلام سید فرحت حسین (ره)؛
- حجت الاسلام شیخ مصطفی جوهر (ره)؛
- حجت الاسلام سید غلام مصطفی (ره)؛
- حجت الاسلام سید مختار احمد (ره)؛
- حجت الاسلام شیخ کاظم حسین (ره)؛
- حجت الاسلام سید محمد رضی (ره).
فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی
الف) هند
علامه رضوی (ره) پس از فراغت تحصیل از جامع العلوم جوادیه به عنوان جانشین پدر بزرگوارشان به شهر هلُّور رفتند و در آنجا از سال ۱۹۴۸ تا سال ۱۹۵۱ میلادی عهده دار امامت جمعه و جماعت و موعظه مردم این شهر شدند.
ایشان از سال ۱۹۵۲ تا ۱۹۵۹ میلادی به عنوان استاد زبان اردو و فارسی در یکی از مدارس ناحیه سیوان مشغول تدریس شدند، همچنین ایشان عضو فعال «انجمن وظیفه سادات و مومنین» و «انجمن ترقی اردو» بودند، انجمن وظیفه سادات و مومنین با هدف کمک به طلاب و دانشجویان نیازمند تأسیس شده بود و هم اکنون نیز فعالیتش ادامه دارد.
علامه رضوی (ره) در زمان حضور و فعالیت در شهر هلُّور، مسجد جامع این شهر را تعمیر و یک مدرسه دینی هم تأسیس نمودند. در وطن خود نیز «عیدگاه» (محل برگزاری نماز عید) را تجدید بنا و با کمک چند نفر از خیرین، حسینیه آنجا را بازسازی کردند، علامه رضوی (ره) مدتی تولیت مسجد و حسینیه گوپالپور را نیز برعهده داشتند.
همچنین یکی از کارهای ارزشمند ایشان تلاش بسیار برای باز پس‌گیری زمین‌های موقوفه گوپالپور بود که توسط دولت هندوستان مصادره شده بود؛ که در نتیجه این تلاش‌ها موفق به پس گرفتن این زمین‌ها شدند.
ب) آفریقا
علامه رضوی (ره) در سال ۱۹۵۹ میلادی به دعوت «فدراسیون شیعه اثنا عشری خوجه آفریقا» به «تانزانیا» (Tanzania) که در آن زمان تحت استعمار انگلستان بود هجرت کردند.
در سال‌های ۱۹۵۹ تا ۱۹۶۲ میلادی به ترتیب در شهر «لندی» (Lindi)، «اروشا» (Arusha) و «دارالسلام» (Der es salam) به عنوان امام جمعه و جماعت و مبلغ خدمت نمودند؛ در آن زمان در میان بومیان کشور تانزانیا و نواحی اطراف آن حتی یک پیرو مکتب اهل بیت علیهم السلام هم وجود نداشت، گرچه در غرب آفریقا شیعیان لبنانی بودند، ولی آنها علاقه‌‌ای به تبلیغ مذهب اهل بیت علیهم السلام در بین مردم بومی نداشتند. شیعیان خوجه اثنا عشری که اصالت هندی دارند، در شرق آفریقا ساکن بودند و برای خودشان در شهرهای مختلف مساجد و حسینیه‌هایی هم درست کرده بودند و علمای شیعه را از عراق، ایران و هند دعوت می‌نمودند، ولی تمام فعالیت‌های آنان محدود به خودشان بود و آنها هم برنامه‌‌ای برای تبلیغ بین مردم بومی آفریقایی نداشتند.
تأسیس «بلال مسلم میشن تانزانیا»
علامه رضوی (ره) از مشاهده این موضوع که کسی برای هدایت مردم بومی آفریقا به مکتب اهلبیت علیهم السلام اهمیتی قائل نیست و تلاشی نمی‌کند، ناراحت بودند؛ لذا به یاد گرفتن زبان سواحیلی(Swahili) مشغول شدند و شخصیت‌های برجسته خوجه را برای تبلیغ اسلام بین مردم آفریقا پرورش دادند. در سال ۱۹۶۲ میلادی ایشان یک طرح مفصل که در آن برنامه فعالیت‌های تبلیغی برای دعوت مردم بومی به مکتب جعفری تدوین شده بود را به مجلس اعلی فدراسیون خوجه شیعه اثنا عشری فرستادند، تا سال ۱۹۶۴ میلادی گفتگو بین علامه رضوی (ره) و فدراسیون خوجه استمرار پیدا کرد و سرانجام فدراسیون خوجه به تأسیس یک موسسه تبلیغی رضایت داد و بدین وسیله «موسسه بلال مسلم میشن» به عنوان اولین موسسه تبلیغی برای تبلیغ دین اسلام در آفریقا تأسیس گردید.
علامه رضوی (ره) تمام همت و توان و وقت خویش را به فعالیت تبلیغی برای بومیان در این مؤسسه معطوف نمودند، حتی در سال ۱۹۶۹ میلادی از سِمَت امامت جماعت در جماعت خوجه اثنا عشری دارالسلام کناره گیری کردند تا بتوانند به طور کامل کارهای تبلیغی مؤسسه بلال را انجام دهند. این مؤسسه روز به روز پیشرفت کرد و با وجود همه مشکلات، فعالیت‌های خود را ادامه داد و حتی حوزه فعالیت آن به خارج تانزانیا هم رسید؛ شعبه‌‌ای از این مؤسسه در «کنیا» (Kenya) هم تأسیس گردید و امروزه غیر از تانزانیا و کنیا در «بروندی» (Burundi)، «ماداگاسکار» (Madgascar)، «کنگو» (Congo) و «موزامبیک» (Mozambique) شعب مستقلی از مؤسسه بلال تأسیس شده و به فعالیت‌های تبلیغی مشغول هستند.
برخی از فعالیت‌ها و شعب مؤسسه بلال مسلم میشن در تانزانیا از این قرار است:
۱. مدرسه اهل بیت علیهم السلام در دارالسلام: این مدرسه یک ساختمان سه طبقه‌‌ای است که در آن طلابی از کشورهای مختلف آفریقا مشغول تحصیل علوم دینی هستند.
۲. خوابگاه غدیر: این ساختمان متعلق به مدرسه اهل بیت علیهم السلام است و ظرفیت سکونت بیش از صد طلبه را دارد.
۳. شعبه زنان: بخشی از این شعبه یک مدرسه دینی و بخش دیگر آن مربوط به آموزش خیاطی، انگلیسی و ریاضی است.
۴. دوره آموزشی مکاتبه‌‌ای علوم دینی؛
این دوره شامل سه بخش است: یک بخش آن به زبان سواحیلی و دو بخش دیگر به زبان انگلیسی است. این دوره در راه تبلیغ مذهب اهل بیت علیهم السلام بسیار مؤثر بوده و تعداد زیادی در اثر آن به مکتب اهل بیت علیهم السلام گروید‌‌ه‌اند و حتی در اروپا و آمریکا هم از آن استقبال خوبی صورت گرفته است.
۵. تبلیغ در زندان‌ها: شخص علامه رضوی (ره) و مبلغینی از جانب ایشان بین زندانی‌ها رفته و آنها را با تعالیم اسلام آشنا می‌نمودند.
۶. مدرسه انگلیسی زبان: در سال ۲۰۰۱ میلادی یک مدرسه به نام Bilal Comprehensive School «مدرسه جامع بلال» تأسیس شد، هم اکنون در این مدرسه صدها دانش آموز مشغول به تحصیل هستند.
۷. مرکز تربیت معلمین: اکنون به شعبه آموزش کشور تانزانیا ملحق شده است.
۸. مرکزی برای معالجه چشم: خدمات این مؤسسه به نیازمندان ارائه می‌شود.
۹. ساخت منزل مسکونی برای شیعیان فقیر: مؤسسه بلال خانه‌هایی برای خانواده‌های بومی فقیر احداث و برای زندگی در اختیار آنها قرار داده است.
۱۰. چاپ و نشر کتب: با توجه به اینکه چاپ و نشر کتب، نقش مهمی در تبلیغ دارد، لذا مؤسسه بلال تا کنون صدها جلد کتاب چاپ و منتشر کرده است، این کتاب‌ها به زبان انگلیسی و سواحیلی هستند و بسیاری از آنها توسط خود علامه رضوی (ره) نگاشته شده است.
۱۱. انتشار مجلات:
الف. مجله النور (The light): این مجله هر دو ماه یک بار به زبان انگلیسی منتشر می‌شود.
ب. مجله صدای بلال (sauti ya bilal): این مجله هر دو ماه یک بار به زبان سواحیلی منتشر می‌شود.
آثار گسترده تبلیغ در تانزانیا
در نتیجه مجاهدت‌ها و تلاش‌های علامه رضوی (ره) طی چهار دهه حضورشان در تانزانیا بیش از پنجاه هزار نفر از مردم آفریقا به مکتب اهل بیت علیهم السلام روی آورد‌‌ند و این جمعیت هم اکنون به میلیون‌ها نفر رسیده است، آثار فعالیت‌های علامه رضوی (ره) فقط محدود به آفریقا نبوده است؛ بلکه فعالیت‌های بلال مسلم میشن از طریق نشریات و کتاب‌ها و دوره‌های مکاتبه‌‌ای به دورترین نقاط جهان مانند کشورهای تایلند، اندونزی، ژاپن و کشورهای اروپایی و آمریکایی و جزایر کارائیب هم رسیده است.
اعزام طلاب آفریقایی به نجف اشرف
علامه رضوی (ره) در همان ابتدا پنج نفر از طلاب آفریقا را پس از آموزش دوره مقدمات، به نجف اشرف اعزام نمودند تا به سرپرستی مرجع عالی قدر حضرت آیت الله العظمی سید محسن حکیم (ره) مشغول تحصیل علوم دینی شوند، ولی به سبب نامناسب بودن وضعیت عراق در آن زمان، نتوانستند در عراق بمانند، لذا علامه رضوی (ره) با موافقت امام موسی صدر (ره) آنها را به لبنان فرستادند، اما جنوب لبنان هم امن نبود و درگیری بین فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها ادامه داشت؛ در نهایت آنها را رهسپار حوزه علمیه قم نمودند و این روند بعدها هم استمرار پیدا کرد و تاکنون ادامه دارد؛ در حال حاضر تعداد بسیاری از طلاب از کشورهای مختلف شرق آفریقا در حوزه علمیه شهر مقدس قم و نجف اشرف مشغول به تحصیل هستند.
سرپرستی مجله دو ماهه النور و مجله صدای بلال
همان طور که قبلاً اشاره شد بلال مسلم میشن دو مجله دو ماهه منتشر می‌کند که یکی از آنها به زبان انگلیسی و یکی به زبان سواحیلی است، علامه رضوی (ره) تا پایان عمر پربرکت خویش، سرپرستی این دو مجله را بر عهده داشتند.
ج) لندن
تأسیس «رابطه اهل البیت الاسلامیه»
علامه رضوی (ره) در سال ۱۹۸۲م به دعوت یکی از دوستان خود به لندن رفتند و با همراهی حجت الاسلام شهید سید مهدی حکیم (ره) نقش فعالی در تأسیس «رابطه اهل البیت علیهم السلام الاسلامیه» داشتند، هدف از تأسیس این مرکز گرد آوردن نیروهای فعال پیرو اهل بیت علیهم السلام در سطح جهان بود و علامه رضوی (ره) یکی از سه عضو هیئت امنای این مرکز بودند؛ این مرکز اولین کنفرانس خود را در سال ۱۹۸۲م برگزار کرد که در آن ۳۲ نفر از شخصیت‌های برجسته از ۳۰ کشور جهان شرکت نمودند. فعالیت این مرکز به سرعت پیش می‌رفت، ولی با شهادت سید مهدی حکیم (ره) در سال ۱۹۸۸میلادی در کشور سودان، فعالیت آن متوقف شد.
سفرهای علمی- تبلیغی
علامه رضوی (ره) در طول حیات پر برکت خویش، در راستای تبلیغ مذهب جعفری هرگز خود را محدود به یک منطقه و یک مرز و بوم ننمودند و به بیش از ۳۰ کشور سفر کردند و در سمینارها و کنفرانس‌های مختلف شرکت و برای تبلیغ اسلام و مکتب اهل بیت علیهم السلام تلاش نمودند که از آن جمله می‌توان ایران، کانادا، انگلستان و کشورهای حوزه شرق آفریقا را نام برد. ایشان برای شرکت در کنفرانس‌های مجمع جهانی اهل‌البیت علیهم السلام و دیگر کنفرانس‌ها بارها به ایران سفر داشتند و مورد شناخت و احترام علما و فضلای حوزه علمیه و شخصیت‌های نظام جمهوری اسلامی ایران بودند لذا در اواخر عمرشان به دعوت رئیس دفتر مقام معظم رهبری حضرت آیت الله العظمی خامنهای «حفظه الله تعالی» برای معالجه به ایران سفر نمودند، اما حتی در همین مدت کوتاه ایشان رهسپار شهر مقدس قم شدند و مشغول تکمیل تألیفات خویش شدند و حتی تألیف چند کتاب را به پایان رساندند.
جایگاه علمی علامه رضوی (ره) از منظر علما و مراجع
علامه سید سعید اختر رضوی (ره) از لحاظ علمی، شخصیتی جامع و کامل بودند و بر تمامی علوم دینی احاطه داشتند، به همین سبب بین علما از احترام خاصی برخوردار بودند و مراجع عظام نجف اشرف و قم از ایشان تقدیر به عمل می‌آوردند؛ هنگامی که به جمهوری اسلامی ایران می‌آمدند، بسیاری از محققین و علما به دیدار ایشان می‌رفتند و با شنیدن فعالیت‌های ایشان شدیداً تحت تاثیر قرار می‌گرفتند.
ایشان همچنین با مراجع عظام ارتباط مستقیم داشتند و به ملاقات آنها می‌رفتند، حتی وقتی شیعیان دارالسلام برای حل مشکلات دینی یا پرسیدن سؤالات مذهبی خود نزد مراجع می‌رفتند، حضرات مراجع می‌فرمودند: «زمانی که در میان آنها شخصیتی مثل علامه رضوی (ره) وجود دارند، چرا به ما مراجعه می‌کنند و پیش ایشان نمی‌روند!» وقتی شیعیان آفریقا از آیت الله العظمی محسن حکیم (ره) پرسیدند که ما در آفریقا درباره مسائل مذهبی خود به چه کسی مراجعه کنیم؟ ایشان فرمودند: به آقای سید سعید اختر رضوی (ره) مراجعه کنید و هر چه فرمودند را قبول کنید؛ آیت الله العظمی خوئی (ره) هم شیعیان آفریقا را به علامه رضوی (ره) ارجاع می‌دادند.
علامه رضوی (ره) در سال‌های آخر حیات خویش، بنا به اصرار رئیس دفتر مقام معظم رهبری حجت الاسلام محمدی گلپایگانی برای معالجه به ایران آمدند. در این سفر روزی که ایشان در جمع علما و رؤسای دانشگاه‌های ایران حضور داشتند، حاج آقای گلپایگانی بعد از معرفی و بیان فعالیت‌های ایشان خطاب به حاضرین فرمودند: «در حقیقت ایشان هستند که به اسلام خدمت نمود‌‌ه‌اند؛ ما که کاری نکرده‌ایم» با اینکه این جمله کوتاه نشان دهنده تواضع و فروتنی ایشان بود، اما عظمت علمی و وسعت فعالیت‌های علامه رضوی (ره) را هم بیان می‌نمود.
در همین سفر، ایشان به ملاقات رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله العظمی خامنهای «حفظه الله تعالی» رفتند و ایشان توصیه کردند کتاب «اصل الشیعة» نوشته آیت الله کاشف الغطاء (ره) توسط علامه به زبان سواحیلی ترجمه شود؛ علامه رضوی (ره) با خوشحالی تمام آن را پذیرفته و گفتند «الآن بر من لازم شده است که این کار را انجام دهم».
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی «حفظه الله تعالی» در پیام تسلیت خود به مناسبت رحلت علامه رضوی (ره) در مورد ایشان این گونه نوشتند:
«آن فقید سعید، عمر پر برکت خود را در سرزمین محروم آفریقا برای ابلاغ مکتب اهل بیت علیهم السلام و ترویج آیین اسلام و تربیت طلاب علوم دینی و تشکیل حوزه‌های علمیه سپری ساخت. آن فقید سعید نه تنها بر کرسی تدریس و منبر تبلیغ ادای رسالت می‌کرد، بلکه با قلم توانای خود و آگاهی از هفت زبان زنده دنیا، خدمات ارزشمندی می‌نمودند».
همه این جملات نشان دهنده آن است که علامه رضوی (ره) نزد مراجع کرام مقام والایی داشتند و آنان از شخصیت علمی ایشان آگاه بودند و از آن تقدیر به عمل می‌آوردند.
حجت الاسلام سید تلمیذ الحسنین، از علمای پاکستان مقیم آمریکا درباره علامه رضوی (ره) می‌گوید:
«علامه رضوی (ره) یک مصنف، مؤلف، محقق، دانشمند، فقیه، مفکر، واعظ و مبلغ بودند، زندگی ایشان وقف اسلام و مسلمین بود و با قلم و زبان خود به خواب رفتگان را بیدار کردند».
دکتر منظور نقی رضوی مقیم آمریکا درباره علامه رضوی (ره) می‌گوید:
«علامه رضوی (ره) دریای علم بودند و خوب می‌دانستند چطور حرف خود را به دیگران برسانند».
بیانات علما و دانشمندان درباره شخصیت علمی علامه رضوی (ره) بسیار است که مجال بیان همه آن در این مختصر نیست؛ لذا به بیان همین مقدار اکتفا می‌نماییم.
اجازات مراجع عظام
علامه رضوی (ره) به سبب جایگاه و مقام بلند علمی خویش، همواره مورد توجه و عنایات مراجع طراز اول نجف و قم بودند تا جایی که شانزده تن از مراجع عظام تقلید به ایشان اجازه روایت، قضاوت و امور حسبیه منوط به اذن حاکم شرع داده بودند که از جمله آن مراجع:
آیت الله العظمی سید محسن حکیم (ره)، آیت الله العظمی سید ابوالقاسم خوئی(ره)، آیت الله العظمی سید شهاب الدین مرعشی نجفی(ره)، آیت الله العظمی سید محمد روحانی(ره)، آیت الله العظمی سید عبدالاعلی سبزواری(ره)، آیت الله العظمی سید محمد رضا گلپایگانی(ره)، آیت الله العظمی شیخ محمد علی اراکی(ره)، آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی(ره)، آیت الله العظمی وحید خراسانی (دام ظله)، آیت الله العظمی سید علی حسینی سیستانی (دام‌ظله)، آیت الله العظمی لطف الله صافی گلپایگانی (دام ظله) و آیت الله سید عبدالعزیز طباطبائی(ره) را می‌توان نام برد.
در یک فصل از این مجموعه، متن برخی از این اجازات ضمیمه گردیده است.
آشنایی با زبان‌های گوناگون
علامه رضوی (ره) به هفت زبان زنده دنیا، (اردو، فارسی، عربی، انگلیسی، سواحیلی، هندی و گجراتی) تسلط کامل داشتند، ایشان اعتقاد داشتند که برای تبلیغ بین مردم کشورهای مختلف، یاد گرفتن حداقل یک زبان بین المللی لازم است، از این رو در سفر به ایران در مصاحبه‌‌ای به طلاب علوم دینی توصیه نموده بودند که حداقل یک زبان بین المللی را حتماً یاد بگیرند؛ خود ایشان در بدو ورود به کشور تانزانیا، بلافاصله به کتاب فروشی رفته و از آنجا کتاب خود آموز زبان سواحیلی خریده و مشغول فراگیری این زبان شدند. ایشان علاوه بر تسلط بر هفت زبانی که ذکر شد، در اواخر عمر خود مشغول یاد گیری زبان اسپانیایی نیز بودند.
تألیفات
ایشان دارای آثار متعددی به زبان‌های گوناگون به ویژه انگلیسی، سواحیلی و عربی هستند که در موضوعات گوناگون و برای سطوح مختلف مخاطبان نگاشته شده است.
از آن جمله می‌توان مجموعه‌های … و ده‌ها عنوان کتاب و مقاله را نام برد که این تألیفات ارزشمند سهمی عظیم در شناساندن اسلام و مکتب اهل بیت علیهم السلام به فرهنگ‌ها و سرزمین‌های دیگر ایفا نمودند. در فصل معرفی تألیفات از این مجموعه بخشی از این میراث مکتوب به جا مانده از ایشان ذکر گردیده است.
تدریس
علامه رضوی (ره) پیش از رفتن به تانزانیا، در یکی از شهرهای هند به نام «حسین گنج» در یک دبیرستان به عنوان معلم زبان اردو و فارسی فعالیت می‌نمودند. ایشان همیشه شاگردان را به سخت کوشی توصیه و آنها را برای تحصیل در سطوح عالی تشویق می‌نمودند. اکنون بسیاری از شاگردان آن زمان ایشان در هند وجود دارند که فارغ التحصیل دکتری و فوق لیسانس شده‌اند.
ایشان بعد از رفتن به تانزانیا، در مدارس مختلف دولتی، درس‌های اسلامی را تدریس می‌کردند. هم چنین در حوزه علمیه‌‌ای که مؤسس آن «بلال مسلم میشن» بود هم تدریس داشتند. ایشان از دولت تانزانیا اجازه خواسته بودند تا به زندان‌ها بروند و به زندانی‌ها نیز درس بدهند. لذا هفته‌‌ای یکبار یا خودشان برای تدریس در زندان‌ها می‌رفتند یا معلمین دیگر را می‌فرستادند.
پاسخ به نامه‌های ارسالی مردم
مردم از گوشه و کنار جهان سؤالات خود را برای علامه رضوی (ره) می‌فرستادند و علامه به همه آنها پاسخ می‌دادند، این برنامه برای حل مشکلات مذهبی آنان بسیار موثر بوده و لذا نظر افراد زیادی را از کشورهای مختلف آفریقا، اروپا و آمریکا به خود جلب کرده بود؛ این پرسش و پاسخ‌ها بعدها جمع آوری و به صورت کتابی در ۷ جلد با عنوان «پاسخ پرسش‌های شما» (Your Question Answered) به چاپ رسیده است.
سخنرانی‌ها
سخنرانی‌های ایشان بسیار پر محتوا و مفید بود و به همین دلیل بسیاری از آنها به صورت کتاب چاپ شده است. ایشان مطابق نیازهای روز اعتقادی و اخلاقی و فرهنگی مردم، از آموزه های قرآنی و روایات اهلبیت عصمت و طهارت علیهم السلام استفاده نموده و برای مخاطبان خویش بیان می‌نمودند لذا سخنرانی‌های ایشان همواره مورد اقبال و توجه تشنگان معارف اهلبیت علیهم السلام بود و مشتاقان این معارف از شهرها کشورهای مختلف، علامه رضوی (ره)را جهت استفاده از کلام نورانی و سخنرانی‌های ارزشمندشان دعوت می‌نمودند.
بخشی از این سخنرانی‌ها هم اکنون در یوتیوب موجود و در دسترس علاقه‌مندان می‌باشد.
عضویت در مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام
مجمع جهانی اهل بيت علیهم السلام به عنوان يک سازمان جهانی، به دست جمعی از نخبگان پيرو اهل بيت علیهم السلام و تحت اشراف مقام معظم رهبری، ولی امر مسلمین و مرجعيت عاليه جهان تشيع حضرت آیت الله العظمی خامنهای «حفظه الله تعالی» تأسيس گردید تا رسالت خطير معرفی اسلام ناب محمدی (ص)، نشر معارف قرآن و اهلبيت علیهم السلام، استحکام بخشيدن به وحدت اسلامی، شناسايی، سازماندهی، آموزش و پشتيبانی از علاقمندان به خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام را عهده دار گردد.
علامه رضوی (ره) به درخواست این مجمع به عضویت آن در آمده و تا پایان حیات خویش یکی از اعضای فعال مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام بودند.
تأسیس شعبه «مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام» در تانزانیا
علامه رضوی (ره) بنا به درخواست دفتر مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام، شعبه مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام را در تانزانیا تأسیس کردند و در آن خدمات بسیاری انجام دادند؛ از جمله ترجمه کتاب‌های مهم از عربی به سواحیلی، آشنا نمودن بومیان آفریقایی با فرهنگ اهل بیت علیهم السلام، کمک به دانش آموزان راهنمایی آفریقایی و دانشجویان دانشگاه تربیت معلم، و مدارس حرفه و فن، تا آنها بتوانند به راحتی تحصیلات خود را ادامه دهند. ایشان هم چنین برای دانشجویان دکترای دانشگاه دارالسلام شهریه تعیین نمودند.
اولین اجلاس این مجمع در سال ۱۹۹۷میلادی برگزار شد که در آن بسیاری از مؤسسات تبلیغی شرکت نمودند.
درباره فعالیت‌ها و مسولیت‌های علامه رضوی (ره) می‌توان گفت که تمامی فعالیت‌های علمی که توسط «بلال مسلم میشن» انجام می‌گرفت، ایشان سرپرستی آن را بر عهده داشتند.
تدوین قوانین احکام الشخصیه، طبق فقه شیعی
علامه رضوی (ره) از دولت تانزانیا درخواست نموده بودند که دادگاه این کشور برای شیعیان در موارد احکام الشخصیه (نکاح، طلاق و میراث) مطابق با فقه شیعی حکم کند، دولت ابتدا این درخواست را نپذیرفت، ولی بر اثر تلاش‌های علامه رضوی (ره) آن را پذیرفت. ایشان قوانین احکام الشخصیه را طبق فقه شیعی تدوین نموده و به دولت ارائه دادند و از این طریق حق پیروان اهل بیت علیهم السلام را احیاء نمودند و اکنون پیروان اهل بیت علیهم السلام از این قوانین بهره می‌برند.
دیوان اشعار
علامه رضوی (ره) شاعری توانا بودند که اشعار زیادی را به زبان اردو سرودهاند، مجموعه اشعار ایشان به نام «کلیات تپش» چاپ و منتشر شده است، همچنین کتاب شعری مشتمل بر غزلیات و دیگر سبک‌های شعر در مدح معصومین سرودهاند.
یکی از ادبای معروف هند «مرحوم سید محمد نقوی» سبک اشعار علامه رضوی (ره) را به سبک «میرزا غالب» از شعرای معروف اردو زبان که با لقب «خدای سخن» معروف است تشبیه کرده و می‌نویسد:
«علامه رضوی (ره) به سبک غالب و دیگر شعرا سرودهاند و اشعار او آن قدر به اشعار غالب نزدیک است که احساس می‌شود گویا جزو اشعار غالب بوده که (قبلاً) چاپ نشده بوده و تازه به ما رسیده است.»
ایشان استعداد فراوانی در سرودن شعر داشتند. خداوند متعال در قلب و ذهن ایشان ملکه شعر و سخن را به ودیعت سپرده بود، ولی ایشان هیچ گاه شاعری را وسیله‌‌ای برای کسب شهرت و عزت برای خود قرار نداند.
حجت الاسلام سید حسن عباس فطرت که علامه رضوی (ره) را از نزدیک درک کرده بودند و خودشان هم از علما و ادبای معروف هند هستند، درباره اشعار علامه می‌نویسند:
«ایشان از همان ایام (جوانی) به عنوان یک شاعر شناخته شده و دارای دیوان بین شعرای گوپالپور ممتاز بودند. حافظه ایشان به قدری قوی بود که بعد از گم شدن دیوان، توانستند با استفاده از قدرت حافظه خویش، آن را دوباره از اول تا آخر بنویسند».
رحلت
رئیس المبلغین علامه عظیم الشأن سید سعید اختر رضوی (ره) پنج شنبه ٨ ربيع الثانی ١٤٢٣ هجری قمری در حالی که مشغول ترجمه کتاب شریف تفسیر المیزان بودند، بر اثر سکته مغزی شدید به بیمارستان منتقل شدند اما متأسفانه پس از گذشت ۱۲ ساعت از بستری بودن، در شب جمعه به لقای الهی پیوستند و خانواده خویش، جامعه روحانیت نجف، قم، هندوستان و شیعیان محروم و مظلوم آفریقا را در غم از دست دادن خود به سوگ نشاندند.
